Vaderlandsliefde

Monument Argentijnse vlag in Rosario

'In Buenos Aires stikt het van de tangoclubs, ja. Maar daar wonen drie keer zoveel mensen. Hier in Montevideo zijn net zoveel clubs en dus zijn er hier veel meer mensen die dansen. En jong en oud danst hier de tango, echt ie-der-een danst hier. En mate, natuurlijk wordt er in Argentinië mate gedronken, maar hier in Uruguay zie je het echt o-ver-al. Overal, op straat, op het werk, op school, op feesten, overal. En vlees? Eten de Argentijnen veel vlees? Wij eten pas veel vlees.'
Ik heb het idee dat ze nog wel even door kan gaan, maar Eugenia wordt ten tango gevraagd door José en dat laat ze niet schieten.

In Argentinië hebben we al van een Uruguayaanse gehoord dat de mensen in haar vaderland veel aardiger zijn. Het is er bovendien veel rustiger en aangenamer. Op hun beurt lopen de Argentijnen over van trots als het hun eigen land, regio en woonplaats betreft. In Rosario bezoeken we een monument, speciaal opgericht voor de bedenker van de nationale vlag en bijbehorende filosofie. Vlak aan de waterkant bestrijkt daar een enorm wit bouwwerk vele vierkante meters van de stad. De kathedraal er achter valt hierdoor in het niet en zo wordt de door de rest van het continent veronderstelde arrogantie van de Argentijnen schaamteloos tot uitdrukking gebracht. En Uruguay, ach, dat zou net zo goed een provincie van Argentinië kunnen zijn, hebben we al gehoord.
Zelfs in het "vergeten" land Paraguay komt de vaderlandsliefde dubbel en dwars tot uitdrukking. Joep heeft in Brazilië besloten van elk land dat we aan zullen doen vlaggetjes te verzamelen. Dus gaan we ook in Paraguay, het tweede land van onze reis, op zoek naar een vlaggetje voor op zijn tas. Daar gooien de souvenirwinkels roet in het eten. Als ik voor het eerst vraag naar een kleine vlag, komt de dame in kwestie aan met de kleinste vlag. Het is er één van een maat waarmee we Joep's hele backpack in kunnen pakken. Een hele kleine vlag dan? Of een superklein vlaggetje? Het mag allemaal niet baten. Kleine vlaggen zijn in het hele land niet verkrijgbaar en de ondernemers lijken vaak zelfs geschokt door de brutale vraag.
En welk land is tot nu toe onze favoriet? Brazilië om de sensualiteit en de levendigheid, Paraguay om de heerlijke en oprechte onnozelheid, Argentinië om de verscheidenheid en veelzijdigheid met name van het landschap en Uruguay om de oprechtheid van de opvallend aardige mensen.
En wat Eugenia betreft, die kwam in haar afgebroken betoog niet toe aan de dulce de leche, of misschien weet ze zelf ook dat het Argentijnse recept vele malen beter is.

Op zoek naar gaucho's

Speciaal voor de gaucho's trok de Duitse Laura naar Tacuarembó, in het noorden van Uruguay. De zichtbaarheid van de gaucho`s viel haar tegen en ze besloot de uitdagende busreis naar de oostkust te maken, die dwars door gaucholand leidt. Daar komen we haar tegen. Als we door een aanrijding onze aansluiting dreigen te missen spreekt ze ons aan om te vragen of wij dezelfde bestemming hebben. We missen onze directe overstap en moeten een paar uur wachten in Melo. We zijn het met elkaar eens dat het aantal zichtbare gaucho`s niet zo groot is als we hadden gehoopt en bij het zien van de eerste de beste in vol ornaat, op een bankje voor de busterminal, rent Laura met haar camera op hem af. Het zou een bijna perfect plaatje zijn: een oude gaucho met baret, overhemd en plofbroek met daaroverheen zijn leren laarzen. Alleen zijn paard mist. Hij wil echter niet op de foto.
Tijdens de volgende busrit naar het plaatsje Treinta y Tres wordt het landschap steeds mooier, groener en glooiender en her en der draaft een paard met z`n gaucho om een kudde runderen bijeen te drijven. Laura ziet hier echter niet veel van. Al bij de eerste stop wordt de stoel naast haar bezet door Roberto. 'Hallo, waar kom je vandaan?' vraagt hij geïnteresseerd. 'Duitsland.' antwoordt ze. ' Wat doe je hier?' 'Ik ben op reis.' 'Alleen?' vraagt hij verbaasd. 'Alleen, ja.' 'Waarom reis je alleen?' 'Omdat...' 'Je moet je zonnebril maar ophouden, zodat de mannen je mooie ogen niet zien.' Laura lacht vriendelijk. Eindelijk een echte gaucho. En nog wel naast haar in de bus, maar helaas niet in geheel in klederdracht en door zijn praatjes worden we gedwongen ons romantisch beeld van de eenzame zonderling op een paard wat bij te stellen.
Roberto is op weg naar Montevideo, heeft vijf paarden, wat runderen en vijf kinderen. Naar het aantal vrouwen durft Laura niet te vragen. Hij vertelt honderduit over het landschap, de oorsprong van de naam van het gebergte rechts, de koeien en met welk doel ze gefokt worden: melk of vlees. Hij vertelt dat er speciale zwart met witte koeien worden gefokt voor de melk, "las vacas holandesas", en vraagt of Laura weet of ze ook echt uit Nederland komen. Ze verwijst naar ons Nederlandse experts en dan krijgt hij ons in de gaten. 'Zijn het Nederlandse koeien?' vraagt hij wederom geïnteresseerd. 'Ik denk het wel,' antwoord ik, 'in Nederland zie je ze veel en ze worden er gefokt voor de melk.' 'Kun je me er één sturen? Dan stuur ik jou een paard, nou ja, een foto van mij en mijn paard.' Ik beloof hem dat ik mijn best zal doen.
Als wij uit moeten stappen wijst hij ons nog heel vriendelijk de weg naar onze volgende bus, rookt zijn sigaretje, pleegt een telefoontje en stapt weer in de bus, verder naar de grote stad. En wij reizen door naar het oosten, met onze buik vol van gaucho`s.

Tenedor libre

Als om half negen ´s avonds de restaurantdeuren openen stormt de grote groep wachtende mensen naar binnen. Wij volgen en krijgen een tafeltje toegewezen. ´Eet u van het buffet of van de kaart?´ vraagt de ober in het Spaans aan Joep. Joep kijkt me vragend aan en ik antwoord: ´Van het buffet.´ De man wendt zich wederom tot Joep en vraagt: ´Te drinken?´ ´Bier,´ antwoord ik. Hij knikt naar Joep en zegt hem dat we naar het buffet mogen gaan.

Het Zuid-Amerikaanse fenomeen Tenedor libre weten we nu, is een restaurant met een buffet, aangevuld met heel veel gegrild vlees. De eerste keer in Paraguay kwam een serveerder, nadat we ons tegoed hadden gedaan aan het buffet, met grote spiezen vlees langs de tafels. We mochten telkens aangeven hoeveel we van het stuk vlees wilden hebben en dan werd het voor onze neus afgesneden. Twee dagen later moesten we met Joep naar het ziekenhuis vanwege een niersteenaanval.
Ook nu is het niet helemaal duidelijk wat de bedoeling is. De ober ploft in het voorbijgaan de literfles bier op tafel en loopt in hetzelfde tempo door. Wij lopen aarzelend langs het buffet en vullen ons bord met de salades en aardappelen, niet te vol, voor de zekerheid en met vanuit onze ooghoek de mannen bij de grote vuurplaats en de bergen vlees in de gaten houdend. Zal dit bij het buffet horen en komen ze straks weer langs, of is het voor de eters van de kaart?
Op het moment dat wij aanstalten maken terug naar de tafel te gaan, komt de rest van de inmiddels flink gevulde eetzaal op het buffet afstormen. Niet tafel voor tafel, familie voor familie, maar allemaal tegelijk. Er komt beweging in de mannen van het vlees, die de bordjes van de hongerige menigte vullen. Dus toch. Dan durven ook wij langs de "vleesbalie" te gaan. Degenen die klaar zijn voor het nagerecht snellen naar de koelvitrines om grote stukken taart af te snijden en daar hun bord mee te vullen.
Als we aan de rekening toe zijn zien we alweer een volgende touringcar met Argentijnse toeristen aankomen. De ober vraagt Joep of het gesmaakt heeft en handelt de zakelijke kant af, waarna ik achter mijn man aan naar buiten loop.